Perfectionisme, hoe ga je ermee om?
Altijd die perfectionist blijven?
Herken je dat je altijd maar bezig bent jezelf te verbeteren? Dat je altijd maar gefocust bent op wat je anders zou willen, op wat beter kan, op de dingen waar je niet tevreden over bent? Dat je altijd maar hard werkt om dingen voor elkaar te krijgen, maar dat je nooit echt tevreden bent met het resultaat? Noem jij jezelf weleens een perfectionist of perfectionistisch? En lijkt het maar niet te lukken om dat perfectionisme los te laten?
The perfectionist herself
Jarenlang droeg ik een groot bord boven mijn hoofd met de titel “PERFECTIONIST”. Ik had het verbonden met wie ik was, met mijn identiteit, het was wie ik was. Ik vechte tegen dat perfectionisme en leek het maar niet te kunnen loslaten. En hoe harder ik probeerde goed om te gaan met dat stukje perfectionisme, hoe meer het er leek te zijn.
Perfectionisme slecht?
Is het dan zo slecht om iets perfect te willen doen? Om het beste uit jezelf te halen en ergens echt voor te gaan, zal je jezelf wellicht wel vaker afgevraagd hebben?
Nou zeker niet.
Het wordt pas een probleem als jij alleen maar streeft naar het hoogst haalbare en falen of fouten maken echt geen optie voor je zijn. En als je dat in alle aspecten van je leven (werk, sociaal, opleiding) gelooft. Dan zal je merken dat het steeds meer energie van je vraagt. Daarbij is het niet te doen om alles perfect te doen. Waardoor je toch fouten gaat maken. En je die drang naar perfectie helemaal niet vol kan houden. Of je wellicht nog meer belemmerende gedachten gaat krijgen over die fouten die je maakt.
Volg jij het nog..?
En dat is precies wat er gebeurt in je hoofd als jij die perfectionist bent die ik omschrijf. Gedachte over gedachte, over gedachte….
Angst en perfectionisme
Perfectionisme komt voort uit een bepaalde angst. De angst om iets niet te hebben wat je graag zou willen. Om iets na te streven of iets te bereiken.
Om bijvoorbeeld te voorkomen dat dingen vergeten worden of om ervoor te zorgen dat anderen blij met je zijn als je iets heel goed doet. De angst die hierbij zou kunnen horen is het verliezen van bijvoorbeeld waardering, verbinding of goedkeuring.
Wat we geneigd zijn te doen is meer controle uit te oefenen. Alles in eigen hand te houden om er maar voor te zorgen dat er wordt voldaan aan die behoeften.
Vaak is dit iets wat we al vroeg in ons leven hebben ontwikkeld. In je kinderjaren gedraag je je op een bepaalde manier, om te voldoen aan je behoefte. Heb je bijvoorbeeld het gevoel dat je weinig waardering heb gekregen in je jeugd? Dan kan het zomaar zijn dat je dingen nog beter wil doen om die waardering te krijgen. En als je daar dan ook nog eens voor bent geprezen in je jeugd, dat heel goed je best doen, dan zou het zomaar kunnen zijn dat daar die perfectionist is ontstaan.
Het mooie van perfectionisme
We zijn vaak geneigd om te focussen op wat niet goed gaat in ons leven, op de eigenschappen waar we niet tevreden over zijn. En werken dan extra hard om die te verbeteren. Misschien ken je wel de uitspraak “alles wat je aandacht geeft groeit” wel. En zo werkt het ook met de aspecten die eigenlijk niet wil in je leven, de eigenschappen die niet helpend zijn. Hoe meer focus jij erop legt, hoe lastiger het is om bijvoorbeeld je perfectionisme los te laten.
En wat nu, als je zou focussen op wat al goed gaat? Als je zou kijken uit welke mooie eigenschap die drang tot perfectie komt?
Zou het bijvoorbeeld zo kunnen zijn dat je het belangrijk vindt om kwaliteit te leveren of dat je punctueel of bijvoorbeeld attent bent. En als je van deze zaken net iets teveel doet, of erin doorslaat, dat dan jouw perfectionisme om de hoek komt kijken?
Weten welke uitdaging je kan helpen om je kwaliteit te versterken helpt om te focussen op het goede. Ik heb het hier over het kernkwadrant, een simpel maar doeltreffend model om in kaart te brengen waar jij goed in bent en wat je kan helpen beter om te gaan met je perfectionisme.
Inzicht in je kwaliteiten kan je helpen te focussen op de dingen waar jij tevreden over bent en tegelijkertijd los te laten waar je misschien al te lang tegen vecht.
5 tips om perfectionisme los te laten
1. Angst versus vertrouwen
Perfectionisme komt voort uit een bepaalde angst. De angst iets niet te hebben of iets te verliezen. Onderzoek eens wat jou perfectionistisch maakt. Ben je bijvoorbeeld bang om fouten te maken? Welk vertrouwen kan je van daaruit naar jezelf uitspreken? Mag je handelen vanuit vertrouwen? En wat als fouten maken mag? Is het dan nog wel nodig om je perfectionistisch te gedragen?
2. Benoem je kwaliteiten
Waar ben jij nou echt goed in? En waar ben je trots op in je leven? Waarvoor prijzen je familie en vrienden je? Heb je dat wel eens op papier gezet voor jezelf? En als je dat op papier zet, voel je dan daadwerkelijk de trots dat jij ok bent zoals je bent en heel veel mooie kwaliteiten in huis hebt?
En zou het zo kunnen zijn dat wanneer je teveel inzet van een specifieke kwaliteit, je daarin doorslaat richting perfectionisme… JA?
Als dat zo is, bedenk dan wat het positief tegenovergestelde voor jou is van perfectionisme. Dat is jouw uitdaging wat je kan helpen in het blijven focussen op de kwaliteit. We noemen dit ook wel het kernkwadrant.
3. Doe dingen eens anders
Ben je gewend je mails 4x te controleren voor je ze verstuurt? Analyseer je je beslissingen volledig voor je overgaat tot actie? Zoek je liever zelf naar oplossingen dan dat je om hulp vraagt? Doe het de komende tijd dan helemaal anders. Het tegenovergestelde van wat je normaal zou doen. Verstuur die mail meteen. Neem een beslissing zonder alle voors en tegen te hebben bekeken en vraag een keer wel om hulp. Wat levert dat je op?
4. Count your blessings!
Perfectionisme gaat ervan uit dat je dingen wil verbeteren. Omdat ze nog niet goed genoeg zijn. Dankbaarheid gaat ervan uit dat alles al goed is. Dat je dankbaar mag zijn voor alles zoals het is, zonder het te willen veranderen. Iedere dag 2 minuten nemen om op te schrijven waar je die dag dankbaar voor bent is een heel krachtig middel om de zaken niet constant te willen verbeteren, maar ze te laten voor wat ze zijn. En daar happy mee te zijn!
5. Behandel jezelf zoals je een ander zou behandelen
Ben je voor je omgeving net zo streng als voor jezelf? Ligt de lat net zo hoog en moet alles perfect zijn als het om de ander gaat? Grote kans dat je deze vragen met een dikke NEE beantwoordt. Don’t be so hard on yourself en kijk eens met de ogen van een ander naar jezelf. Hoe zou je tegen jezelf praten als dat hetzelfde zou doen als tegen een ander? Een beetje mildheid en vriendelijkheid naar jezelf doet wonderen om die perfectionistische ik steeds meer los te laten.
Behoefte aan handvatten om jouw perfectionisme los te laten? Praat er eens met iemand over. Onze life-coaches helpen je graag om je perfectionisme om te zetten in iets moois!
